Το Diazoma news portal κάνοντας δύο δημοσιεύσεις περί φαγητού ("Μελέτη που ουσιαστικά αθωώνει την κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος", "Αναψυκτικά: 7 προβλήματα υγείας που προκαλεί η συχνή κατανάλωση") και το τι λένε ή υποστηρίζουν οι επιστήμονες περί του αντικειμένου, αναρωτήθηκε ξανά..
Τελικά τι να τρώμε και τι να μην τρώμε? Υπάρχουν «νόμοι» και κανόνες που μας προφυλάσσουν?
Τελικά τι γίνεται γενικώς!;
Έτσι αποφασίσαμε να απευθυνθούμε σε ειδικούς.
Oι Δήμα Δέσποινα, Μπέμπης Γιώργος και Παπαϊωάννου Ηλιάνα, είναι τρία νέα παιδιά, τα οποία αυτή την στιγμή σπουδάζουν στο Μεσογειακό Πανεπιστήμιο στο τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας. Kάνουν ως ομάδα τώρα την πτυχιακή τους, με θέμα τις διατροφικές διαταραχές. Περισσότερες πληροφορίες για την ομάδα τους, καθώς και ένα site που έχουν δημιουργήσει, μπορείτε να δείτε στο τέλος της δημοσίευσης, μετά τη συνέντευξη που ακολουθεί.
Τώρα πάμε να δούμε τι μας είπαν οι νέοι αυτοί επιστήμονες, όσον αφορά τη διατροφή μας και τη δίαιτα μας.
Ηλιάννα, Γιώργο, Δέσποινα,
Τι πρέπει και τι δεν πρέπει τελικά να τρώμε και να πίνουμε?
Αρχικά, σαν γενικός κανόνας μιας υγιεινής διατροφής είναι η ύπαρξη μιας ισορροπίας ανάμεσα στα τρόφιμα και τα ποτά που καταναλώνουμε. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι, εάν ένα άτομο επιλέγει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων, προσέχοντας όμως την ποσότητα που θα καταναλώσει, μπορεί να διατηρήσει το σωματικό του βάρος σε ένα φυσιολογικό επίπεδο και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διάφορων παθολογικών καταστάσεων. Με άλλα λόγια, όλα τα τρόφιμα μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο, με την προϋπόθεση πάντα ότι καλύπτονται όλες οι βασικές ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά (μακροθρεπτικά & μικροθρεπτικά).
Ενδεικτικά προτιμάμε να καταναλώνουμε στην καθημερινή μας διατροφή φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής αλέσεως, ώστε να προμηθεύουμε τον οργανισμό μας με βιταμίνες και αντιοξειδωτικά. Ακόμα, προτιμάμε να καταναλώνουμε συχνότερα ψάρι και λευκό κρέας σε σύγκριση με το κόκκινο, ώστε να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων. Είναι πολύ σημαντικό σε αυτό το σημείο να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχουν απαγορευμένα τρόφιμα, αλλά καλό θα ήταν να αποφεύγουμε την κατανάλωση τηγανιτών και συσκευασμένων τροφίμων. Στην περίπτωση που νιώθουμε ότι θέλουμε να καταναλώσουμε κάποιο γλυκό, π.χ. μια πάστα, επιλέγουμε να φάμε μισή μερίδα, είτε να καταναλώσουμε μια φυσιολογική μερίδα από ένα ζελέ ή ενός γλυκού του κουταλιού.
Πόσο δύσκολο είναι για κάποιον να παρακολουθήσει τι τρώει και τι πίνει?
Με λίγες βασικές γνώσεις πάνω στο τι προσφέρει κάθε τρόφιμο και πού κρύβονται κακές για τον οργανισμό ουσίες, είναι εύκολο για ένα άτομο να έχει επίγνωση του τι καταναλώνει. Για παράδειγμα τα σφολιατοειδή τρόφιμα, μια ευρεία κατηγορία τροφίμων, περιέχουν κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στην αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα.
Όσον αφορά τη μέτρηση ποσοτήτων φαγητού και ποτού που καταναλώνεται σε ένα χρονικό διάστημα, είναι καλό κάποιος να επενδύσει σε μία ζυγαριά φαγητού. Η καταγραφή ημερήσιας πρόσληψης είναι επίσης μία καλή λύση.
Κάθε άτομο, άντρας η γυναίκα, είναι «ιδιαίτερο» στο τί το πειράζει και τι όχι, στο φαγητό του?
Φυσικά, ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός, οπότε κάποια τρόφιμα ίσως επηρεάσουν διαφορετικά το κάθε άτομο. Αυτό πηγάζει κυρίως από ευαισθησίες, δυσανεξίες ή προβλήματα που επηρεάζουν το πεπτικό σύστημα. Αν ένας άνθρωπος έχει ευαισθησία στο εντερικό σύστημα, τα όσπρια θα τον επηρεάσουν περισσότερο από κάποιον άλλο, αν έχει δυσανεξία στην λακτόζη ή την γλουτένη η πρόσληψη αυτών θα προκαλέσει συμπτώματα που δεν θα προκαλούσε σε κάποιον, που δεν πάσχει. Μία πάθηση όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση επίσης περιορίζει τις διαιτητικές συνήθειες ενός ατόμου λόγω συμπτωμάτων μετά από πρόσληψη ορισμένων τροφών.
Μπορεί να μάθει να γνωρίζει και να προσέχει? Και πώς?
Ο καλύτερος τρόπος να γνωρίσει κάποιος τι τρόφιμα τον πειράζουν είναι να επισκεφθεί έναν ειδικό, ο οποίος θα κρίνει από τα συμπτώματα και από κάποιες δοκιμές τι φαγητά ή ποτά θα πρέπει να αποφεύγονται. Κάποιος που έχει το συγκεκριμένο πρόβλημα θα μπορούσε επίσης να αποφεύγει τις τροφές που το προκαλούν, αλλά δεν συνιστάται, διότι χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις είναι πιθανόν να μην προσλαμβάνει κάποια απαραίτητα για τον οργανισμο συστατικά με αυτήν την πράξη.
Ξέρουμε και ακούμε ότι η Μεσογειακή διατροφή είναι από υγιεινή έως και φαρμακευτική είναι αλήθεια ή είναι μύθος?
Το κύριο χαρακτηριστικό της μεσογειακής διατροφής είναι η χρήση του ελαιόλαδου ως κύρια πηγή λίπους, το οποίο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικές ουσίες. Το πλάνο της βασίζεται σε μία ισορροπημένη κατανάλωση από όλες τις ομάδες τροφίμων, των οποίων η πρόσληψη ταξινομείται σε καθημερινή, εβδομαδιαία και μηνιαία. Όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ και υγρών γενικότερα, η Μεσογειακή Διατροφή συστήνει μέτρια πρόσληψη κρασιού (1-2 ποτήρια ημερησίως), και άφθονη πρόσληψη νερού. Ένα επιπλέον θετικό στοιχείο είναι η σύσταση σχετικά με την πρόσληψη κόκκινου κρέατος, η οποία είναι μία φορά τον μήνα σε μικρές ποσότητες, καθώς η συχνή κατανάλωσή του μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση διάφορων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά. Επίσης, βασίζεται και στη φυσική δραστηριότητα, η οποία είναι ευεργετική ακόμα και για την αντιμετώπιση νοσημάτων. Έχοντας υπόψιν μας όλα τα παραπάνω, συμπεραίνουμε ότι αληθεύει η ευεργετική και φαρμακευτική της δράση, καθώς υιοθετώντας την διατροφή αυτή, ο κάθε οργανισμός μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα.
Υπάρχει περίπτωση να μου κάνει κακό η Μεσογειακή διατροφή?
Στην πλειοψηφία τον περιπτώσεων η μεσογειακή διατροφή είναι ιδιαίτερα ευεργετική. Παρ’ όλα αυτά λόγω της σύστασης για κατανάλωση 1-2 ποτηριών κρασιού μπορεί να θεωρηθεί ως ακατάλληλη για κάποιες περιπτώσεις. Πιο αναλυτικά, σε άτομα στα οποία έχει απαγορευθεί η κατανάλωση αλκοόλ λόγω κάποια πιθανής ασθένειας (π.χ. του ήπαρ, παγκρέατος κλπ.), η υιοθέτηση αυτής της σύστασης μπορεί να δυσχεραίνει την κατάσταση τους.
Τι είναι «δίαιτα»?
Ο όρος δίαιτα αναφέρεται στην πρόσληψη τροφής σύμφωνα με τις ημερήσιες ανάγκες των ιστών και των οργάνων του σώματος, τις δραστηριότητες και τον τρόπο ζωής ενός ατόμου. Συχνά η λέξη «δίαιτα» συγχέεται αποκλειστικά με τον περιορισμό τροφών, αλλά αυτή είναι μία λανθασμένη άποψη.
Οι δυσανεξίες που κατά καιρούς ακούμε ή και έχουμε, υπάρχει περίπτωση να είναι και ψυχολογικές?
Ως τροφική δυσανεξία ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός δεν μπορεί να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά διάφορων τροφών και κατ’ επέκταση να τα μεταβολίσει. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι κυρίως προβλήματα στην πέψη και οι παράγοντες που μπορούν να την προκαλέσουν είναι η έλλειψη ενζύμων (π.χ ανεπάρκεια του ενζύμου λακτάση που προκαλεί δυσανεξία στη λακτόζη) και η ευαισθησία που μπορεί να έχει ένας οργανισμός στα συντηρητικά των τροφίμων. Επομένως, με τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι στιγμής, οι τροφικές δυσανεξίες δεν οφείλονται σε ψυχολογικούς παράγοντες, καθώς σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα και όχι με το ψυχολογικό κομμάτι του οργανισμού.
Ποσό μετράει η ψυχολογία ενός ατόμου στο να συντηρήσει μια διατροφή;
Η ψυχολογία είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για κάποιον που προσπαθεί να διατηρήσει μια διατροφή. Ο λόγος για τον οποίο ισχύει αυτό, όπως έχει αποδειχθεί, είναι ότι τα θετικά συναισθήματα ενισχύουν τις πιθανότητες να τα καταφέρει, ενώ τα αρνητικά συναισθήματα μειώνουν αυτές τις πιθανότητες. Συγκεκριμένα, στην πρώτη περίπτωση, όταν το άτομο αντιλαμβάνεται την πρόοδο που έχει κάνει και ακολουθεί ένα θετικό τρόπο σκέψης, είναι ικανό να αντιληφθεί τα γενικότερα οφέλη που θα προσφέρει στον εαυτό του με το να διατηρήσει τη διατροφή. Αντίθετα, στη δεύτερη περίπτωση, όταν στην ζωή του επικρατεί το άγχος, η θλίψη και οι αρνητικές σκέψεις, είναι πιο εύκολο να καταφύγει σε πιο ανθυγιεινές επιλογές και κακές διατροφικές συνήθειες. Κάτι τέτοιο θα έχει αρνητικές συνέπειες στον οργανισμό του, αν εφαρμοστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Και μια ερώτηση που όπως λέμε, τελευταία, έχει γίνει και της μόδας …
Οι χορτοφάγοι θα ζήσουν ή ζουν περισσότερο?
Στην παρούσα χρονική στιγμή δεν είμαστε ακόμα σε θέση να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση. Τα δεδομένα στη διεθνή βιβλιογραφία είναι άκρως αντικρουόμενα πάνω σε αυτό το ζήτημα. Γενικότερα, αυτή η υπόθεση βασίζεται στο γεγονός ότι οι χορτοφάγοι, με το να αποκλείουν το κρέας από την διατροφή τους, απαλλάσσονται και από τους κινδύνους που μπορεί να προκαλέσει η συχνή κατανάλωση κρέατος, όπως το διαταραγμένο λιπιδαιμικό προφίλ, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, ο καρκίνος κλπ. Είναι πολύ σημαντικό όμως να τονίσουμε, ότι ένα τέτοιο είδος διατροφής μπορεί πολύ εύκολα να υπολείπεται σε θρεπτικά συστατικά, εάν δεν υπάρχει καθοδήγηση από κάποιο διατροφολόγο και να οδηγήσει σε πολυάριθμες ελλείψεις στον οργανισμό.
Τι θα μας προτείνατε ως γενική συμβουλή κι επίλογο της συνέντευξής μας?
Γενικά, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας πως ο κάθε οργανισμός λειτουργεί διαφορετικά και ότι, κατ’επέκταση, δεν μπορεί να εφαρμοστεί η ίδια διατροφή σε όλους. Έτσι, ο καθένας θα πρέπει να «ακούει» το σώμα του και τις ανάγκες που έχει αυτό, με αποτέλεσμα να επιλέξει έναν υγιεινό τρόπο ζωής και να αλλάξει τις συνήθειές του, σύμφωνα με αυτές. Επίσης, είναι καλό να αναφερθεί το ότι τα άτομα δεν θα πρέπει ποτέ να φτάνουν σε ακραίες διατροφικές συμπεριφορές θέλοντας να υπάρξει ένα σύντομο αποτέλεσμα, καθώς κάτι τέτοιο θα έχει αρνητικές συνέπειες στον οργανισμό τους και γενικότερα στην υγεία τους και σίγουρα όχι το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και πάντα η γνώμη του ειδικού είναι η πιο έγκυρη και σωστή συμβουλη.
Δήμα Δέσποινα
Μπέμπης Γιώργος
Παπαϊωάννου Ηλιάνα
Ονομαζόμαστε Δήμα Δέσποινα, Μπέμπης Γιώργος και Παπαϊωάννου Ηλιάνα και είμαστε 23 χρονών. Φοιτούμε στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας και αυτή την περίοδο ασχολούμαστε με το θέμα των διατροφικών διαταραχών. Στα πλαίσια της πτυχιακής μας εργασίας δημιουργήσαμε μία ιστοσελίδα ενημέρωσης και βοήθειας για άτομα με διατροφικές δαταραχές, που ονομάζεται "Προχωράω Μπροστά" (ievadd.com). Η ιστοσελίδα μας περιλαμβάνει πληροφορίες για τα διαγνωστικά κριτήρια, τα συμπτώματα, την ψυχοπαθολογία, τις επιπτώσεις, τα χαρακτηριστικά, καθώς και συμβουλές για πάσχοντες και για τους φίλους και συγγενείς τους. Όλα τα άρθρα που έχουμε δημιουργήσει και αναρτήσει είναι από έγκυρες επιστημονικές πηγές. Λαμβάνουμε επίσης μηνύματα από άτομα που χρειάζονται συμβουλές. Ο σκοπός της δημιουργίας αυτής της ομάδας δεν ήταν μόνο η εκπόνηση της πτυχιακής μας εργασίας, αλλά το να προσφέρουμε βοήθεια σε ανθρώπους που δεν μπορούν να την λάβουν με διαφορετικό τρόπο. Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε για όσο μπορούμε και στοχεύουμε στο να εξελίξουμε τη δουλειά που έχουμε κάνει ως τώρα όσο το δυνατόν περισσότερο.